Jakie choroby leczy endokrynolog?
Endokrynolog jest lekarzem kompleksowym. W obszarze jego specjalizacji znajduje się leczenie wielu chorób o różnorodnym podłożu. W większości przypadków grunt ten stanowią takie czynniki jak: wiek, genetyka czy styl życia. Nie są to jednak jednoznaczne przyczyny rozwoju chorób układu endokrynnego. Do najczęściej występujących chorób systemu dokrewnego należą:
- choroby tarczycy, związane z jej nadczynnością, np. choroba Gravesa- Basedowa, o podłożu autoimmunologicznym. Jej przyczyną jest powstawanie specyficznych autoprzeciwciał przeciw receptorowi TSH ( tzw. Anty-TSHR), które pobudzają komórki pęcherzykowe do produkcji hormonów, a w konsekwencji do nadczynności tarczycy. Jedną z typowych cech choroby Gravesa Basedowa są nawroty oraz okresy reemisji. Do podstawowych jej objawów możemy zaliczyć: przemęczenie, nerwowość, potliwość, utratę masy ciała, tachykardię tzn. częstoskurcz serca czy kołatanie serca, drżenie miejscowe etc.
- choroby tarczycy, związane z jej niedoczynnością, choroba Hashimoto, również o podłożu autoimmunologicznym, gdzie znaczącą rolę odgrywają czynniki genetyczne oraz stres. Jej geneza nie jest do końca znane współczesnej medycynie, a leczenie opiera się w dużej mierze na leczeniu skutków, a nie przyczyny. Wiadomo, że w pewnym momencie następuje stopniowe niszczenie tkanki tarczycy poprzez naciek limfocytów. Statystyki mówią, że 10x częściej na Hashimoto chorują kobiety niż mężczyźni, w wieku po 45 roku życia. Do najczęstszych objawów Hashimoto należą: zaburzenia miesiączkowania, głównie nieregularne cykle, przy jednoczesnej tendencji do wczesnych poronień; zawroty głowy, zaburzenia rytmu serca, bóle głowy, zmęczenie, senność, utrata wigoru czy przybieranie na wadze, niezwiązane ze zmianą stylu życia.
- choroby przytarczyc, wspomniane już wcześniej niedoczynność i nadczynność tarczycy.
- choroby nadnerczy takie jak np. choroba Addisona czy zespół Cushinga. W pierwszym przypadku mówi się o zaburzeniu funkcjonowania układu hormonalnego spowodowanego niedoczynnością kory nadnerczy. Uszkodzenie nadnerczy prowadzi do zaburzenia produkcji hormonów, a w konsekwencji do choroby Addisona. Najczęściej występujące objawy to: niskie ciśnienie, zaburzenia przemiany materii i czynności gruczołów płciowych, brunatne zabarwienie linii dłoni, skóry lub błon śluzowych, ogólne wyniszczenie, osłabienie mięśni czy brak zdolności do wzmożonego wysiłku.
Z kolei zespół Cushinga jest spektrum zaburzeń wynikającym z nadprodukcji glikokortykosteroidów, produkowanych przez nadnercza. Istotną rolę w rozwoju choroby pełni kortyzol, wydzielany w wyżej wymienionych nadnerczach w sytuacjach stresujących, mobilizując tym samym organizm do walki. U każdej osoby chorej zespół Cushinga przybiera różnorodne objawy, jednakże na podstawie pewnych obserwacji można wyszczególnić te najczęściej powtarzalne. Wśród nich wyróżniamy: odkładanie się tkanki tłuszczowej w nietypowych miejscach ( okolice karku, brzucha, tułowia), zaokrągloną „księżycową” twarz, wiotką skórę, sinoczerwone rozstępy w okolicach brzucha, ud, piersi, pach czy dołów podkolanowych; skłonność do siniaczenia, zaburzenia miesiączkowe u kobiet, zmiany w libido, bóle kostno-stawowe. Bardzo częstym następstwem zespołu Cushinga może być cukrzyca czy nadciśnienie. - choroby przysadki mózgowej, do których możemy zaliczyć, w szczególności wszelkiego rodzaju guzy, wspomnianą powyżej chorobę Cushinga czy akromegalię- przewlekłą chorobę związaną z nadmiernym wydzielaniem hormonu wzrostu. Na akromegalię chorują zarówno dorośli, jak i dzieci, u których choroba ta może przybrać formę tzw. gigantyzmu. Zmiany charakterystyczne dla akromegalii rozwijają się stopniowo i powoli. Bardzo często są przez długi okres czasu niezauważalne dla osoby chorującej. Pierwsze symptomy są dostrzegalne chociażby poprzez znaczne powiększenie stóp, dłoni czy twarzoczaszki. Można również dostrzec duży, szeroki nos, wydatne łuki brwiowe czy powiększoną żuchwę wraz z szerokimi szparami między zębami.
- choroby trzustki – wśród których wyróżniamy guzy lub cukrzycę, wynikającą z zaburzonego działania hormonu wydzielanego przez trzustkę, czyli
- choroby gruczołów płciowych – takie jak chociażby zaburzenia miesiączkowania, zaburzenia płodności czy zespół policystycznych jajników (PCOS- Polycystic Ovary Syndrome). Klasyfikowany jako zespół zaburzeń hormonalnych oddziałujących na funkcjonowanie jajników. W jajnikach powstają pęcherzyki, a w nich komórka jajowa, będąca od początku całkowicie niesprawna. W związku z tym nie jest ona w stanie przedostać się do jajowodu. Pęcherzyki zatem obumierają, a na ich miejsce tworzą się małe torbiele. Do najczęstszych objawów PCOS należą: rzadkie i nieregularne miesiączki, dłuższe zespoły napięcia przedmiesiączkowego, kłopoty z zajściem w ciążę, problemy dermatologiczne, przybieranie na wadze i rogowacenie ciemne.
- zespoły androgenne – nadmierne owłosienie, łysienie, trądzik.
- ginekomastie – czyli powiększenie (najczęściej obustronne) gruczołu piersiowego u mężczyzn.
