Czym jest depresja?
Depresja jest najczęściej spotykanym zaburzeniem nastroju. Zaliczamy ją więc do grupy zaburzeń psychicznych związanych z nieprawidłową regulacją nastroju. Mając depresję nastrój uwarunkowuje często wewnętrzne przygnębienie, poczucie braku sensu, a czasami przez bliżej nieokreślony lęk i niepokój lub utratę zainteresowań i przyjemności. Smutek i poczucie osamotnienia czy rezygnacji także często towarzyszą osobom w depresji.
Jakie są objawy depresji?
Objawy depresji można podzielić na 4 grupy; afektywne, poznawcze, behawioralne oraz somatyczne.
Pierwsza grupa – objawy afektywne to takie, które odnoszą się do nastroju i uczuć. Do typowych objawów depresji z tej grupy zalicza się;
- obniżony nastrój/przygnębienie,
- smutek,
- poczucie pustki,
- uczucie bezradności,
- utrata radości życia i dotychczasowych zainteresowań,
- zanik odczuwania przyjemności,
- apatia,
- płacz,
- drażliwość.
Objawy poznawcze w depresji to takie, które związane są z zaburzeniem myślenia. Przejawiają się poprzez:
- zaburzenia koncentracji,
- problemy z pamięcią,
- trudności w podejmowaniu decyzji,
- negatywne myślenie o samym sobie, ale też o otoczeniu i wizji przyszłości,
- niską samoocenę i nadmierny krytycyzm wobec własnej osoby,
- poczucie winy nieadekwatne do sytuacji,
- myśli dotyczące utraty panowania nad własnym życiem i niezdolności do rozwiązania problemów,
- przekonania odzwierciedlające brak nadziei na przyszłość i realizację celów,
- w skrajnych sytuacjach mogą pojawić się myśli o śmierci czy nawet próby odebrania sobie życia – w takich przypadkach należy niezwłocznie zgłosić się do specjalisty lub skontaktować pod numerem telefonu z najbliższym Ośrodkiem Interwencji Kryzysowej bądź telefonem zaufania.
Do objawów behawioralnych depresji zaliczamy te związane z zachowaniem. Mogą to być symptomy takie jak:
- obniżona motywacja,
- wycofanie z aktywności społecznej, unikanie interakcji,
- długie okresy przebywania w łóżku,
- utrata zainteresowania światem,
- czasami towarzyszyć może także spowolnienie ruchowe – lub odwrotnie; pobudzenie i niepokój.
Ostatnia grupa objawów to objawy somatyczne, czyli związane z apetytem, snem i energią. Do typowych, somatycznych objawów depresji należą:
- obniżony poziom energii,
- zmiany wzorca snu; mogą to być trudności z zasypianiem i niedosyt snu lub przeciwnie – nadmiar snu i problemy z wybudzaniem się,
- zmiany łaknienia; zwiększony lub zmniejszony apetyt i towarzyszące temu wahania wagi.
Należy pamiętać o tym, że ludzie dotknięci depresją mogą różnić się pod względem przejawów chorobowych.
Depresja u dorosłych
Depresja występująca u osób dorosłych częściej objawia się przez zanik przyjemności, spowolnienie psychomotoryczne, wahania rytmu dobowego; wczesnym budzeniu się oraz chudnięcie.
Depresja u dzieci i młodzieży
We wszystkich grupach wiekowych rozpoznawalne są te same cechy depresji. Jednak u dzieci często zdarza się, że zamiast wewnętrznego przygnębienia objawia się ona przez różnego rodzaju zachowania niszczycielskie lub agresję. Może być to jeden z powodów, przez który ciężej jest ją rozpoznać u młodszych pacjentów. Depresja u dzieci charakteryzuje się wysokim poziomem współistniejących zaburzeń, takimi jak na przykład zaburzenia zachowania lub zaburzenia lęku separacyjnego.
Młodzież, u której występuje depresja, częściej niż dzieci mówi wprost o swoich dolegliwościach; przygnębieniu, smutku i częściej też doświadcza dolegliwości natury somatycznej oraz obniżenia samooceny. W tej grupie wiekowej częściej współwystępują zaburzenia odżywiania i/lub zaburzenia dotyczące spożywania substancji psychoaktywnych. Mogą wystąpić także zaburzenia lękowe i zachowania niszczycielskie
Depresja poporodowa
Po porodzie wiele kobiet odczuwa przez okres do około 7 dni takich dolegliwości jak płaczliwość, bezsenność, zmienność nastroju i słaby apetyt, co jest całkowicie naturalne i spowodowane zmianami hormonalnymi, jakie zachodzą w tym czasie w organizmie kobiety. Potocznie to zjawisko nazywane jest ,,baby blues’’. Jednak kiedy objawy te zaczynają się przedłużać i nie ustępują w okresie kolejnych tygodni, dochodzi wówczas do epizodu depresji. Dotyka ona zazwyczaj kobiet, które już przed porodem miały pewne problemy emocjonalne.
Jak poradzić sobie z depresją?
W leczeniu depresji niezbędna jest pomoc odpowiedniego specjalisty. Warto udać się na pierwszą konsultację do lekarza psychiatry, który postawi odpowiednią diagnozę i wesprze leczenie farmakologiczne, a dodatkowo pomocne jest wsparcie psychoterapeuty. Korzystając z kompleksowej opieki specjalistów można uzyskać najlepsze rezultaty.
