Pomoc osobom transpłciowym

Zakres pracy Centrum Terapii Synteza w obszarze: transpłciowość (dawniej: transseksualizm, transseksualność), niezgodność płciowa, dysforia płciowa, spektrum płci, obejmuje (w lokalizacji Kraków):

  • Opiniowanie niezgodności płciowej u osób transpłciowych w celu uzyskania zmiany płci urzędowej (w dowodzie osobistym i systemie PESEL), a także rozpoczęcia afirmacyjnej terapii hormonalnej oraz zabiegów operacyjnych – przygotowanie do procesu tranzycji (korekty płci, dostosowania płci ciała do płci przeżywanej)
  • Wsparcie psychoterapeutyczne, psychiatryczne, endokrynologiczne osób transpłciowych przed, po i w trakcie tranzycji

Zespół specjalistów i oferta wsparcia dla osób transpłciowych i będących w spektrum płci

W ofercie Centrum znajdują się świadczenia kierowane do osób pełnoletnich doświadczających niezgodności płciowej (gender incongruence według ICD-11 [WHO, 2019]) i (lub) dysforii płciowej (gender dysphoria według DSM-5 [APA, 2013]) oraz dla rodzin i bliskich osób transpłciowych. 

Pomocą osobom transpłciowym zajmują się w Centrum Terapii Synteza:

  • Specjalista psychiatra-seksulog
  • Seksuolodzy-psychoterapeuci – psycholog, seksuolog kliniczny
  • Endokrynolodzy
  • W razie wskazań: specjaliści psychiatrzy, dietetyk, fizjoterapeuta.

W zależności od potrzeb pacjenta / pacjentki, istnieje możliwość podjęcia:

  1. Oceny psychologiczno-seksuologicznej kwalifikującej do terapii hormonalnej, zabiegów operacyjnych, postępowania sądowego w sprawie o uzgodnienie płci oraz do ewentualnej psychoterapii.
  2. Oceny lekarskiej – psychiatryczno-seksuologicznej – kwalifikującej do terapii hormonalnej, zabiegów operacyjnych, postępowania sądowego w sprawie o ustalenie płci, oraz do ewentualnej psychoterapii lub farmakoterapii w wypadku współwystępowania innych trudności. 
  3. Całościowego leczenia endokrynologicznego, w tym hormonalnej terapii afirmatywnej (zgodnej z odczuwaną płcią)
  4. Psychoterapii wspierającej, mającej na celu eksplorację tożsamości płciowej pacjenta/ pacjentki.
  5. Psychoterapii krótko-, średnio- i długoterminowej w związku z trudnościami towarzyszącymi osobom  z niezgodnością czy dysforią płciową.
  6. Opieki pielęgniarskiej i szkolenia samodzielnego aplikowania preparatów hormonalnych w iniekcjach. 
  7. Psychoterapii, wsparcia psychologicznego i konsultacji dla partnerów, rodziców i innych osób bliskich.
  8. Konsultacji i psychoterapii par, gdzie jedna lub obie osoby doświadczają niezgodności płciowej. 

Specjaliści i specjalistki Centrum Terapii Synteza w pracy z osobami transpłciowymi opierają się w swojej pracy na następujących standardach i zaleceniach:

Opiniowanie (diagnostyka) dotyczące dążenia do korekty płci (zmiany, dostosowania płci ciała)

Uzyskanie opinii specjalistów otwiera osobom z niezgodnością płciową pragnących korekty płci drogę do zrealizowania kolejnych elementów tranzycji, przede wszystkim zmiany w dokumentach oraz kwalifikacji do leczenia hormonalnego oraz korekcyjnych zabiegów chirurgicznych.

Konsultacje służące uzyskaniu opinii kwalifikującej do tranzycji somatycznej i metrykalnej (opinia do sądu)

Diagnostyka prowadzona jest w zespole: lekarz seksuolog (ocena psychiatryczna i seksuologiczna), psycholog seksuolog (ocena psychologiczna i seksuologiczna), endokrynolog (badanie somatyczne, ocena stanu zdrowia).

Każde zgłoszenie wymaga indywidualnego podejścia, więc liczba spotkań konsultacyjno-diagnostycznych poprzedzających wystawienie opinii lub zaświadczenia, jest ustalana w przebiegu pierwszych konsultacji. W uzasadnionych przypadkach proces konsultacyjno-diagnostyczny może ulec wydłużeniu. Opinia jest wystawiana po zakończeniu całego procesu diagnostycznego.

Ocena psychologiczno-seksuologiczna to proces trwający od kilku do kilkunastu sesji diagnostycznych, odbywających się co 2-3 tygodnie, obejmujących:

  • wywiad psychologiczno-seksuologiczny, którego celem jest potwierdzenie występowania uporczywej dysforii / niezgodności płciowej, wykluczenie ewentualnego wtórnego pochodzenia dysforii płciowej lub objawów, które mogą ją przypominać, oraz upewnienie się, że sytuacja pacjenta / pacjentki jest na tyle stabilna, że może udzielić świadomą zgodę na wdrożenie postępowania leczniczego;
  • psychoedukację i ocenę wiedzy pacjenta / pacjentki w zakresie działania hormonów płciowych, płodności, psychospołecznych następstw tranzycji oraz aspektów prawnych, urealnienie oczekiwań pacjenta dotyczących tranzycji, korzyści wynikających z coming outu, omówienie możliwości podjęcia psychoterapii wspierającej na czas tranzycji, normalizację doświadczenia transpłciowości, wskazanie zasobów społecznościowych i organizacji pozarządowych mogących udzielić wsparcia pacjentowi / pacjentce lub rodzinie.
  • w uzasadnionych klinicznie przypadkach mogą zostać wykonane kwestionariuszowe testy psychologiczne, do których wskazanie jest omawiane z pacjentem / pacjentką;
  • poradnictwo związane z indywidualną sytuacją pacjenta / pacjentki dotyczącą relacji i zachowań seksualnych, ewentualnych dysfunkcji, zdrowia seksualnego i profilaktyki zakażeń przenoszonych drogą płciową
  • w uzasadnionych, uzgodnionych z pacjentem / pacjentką przypadkach wspólne rozważenie podjęcia przez osobę badaną psychoterapii, leczenia psychiatrycznego lub skorzystania z innej formy pomocy. Psychoterapię w takich wypadkach prowadzi inny specjalista niż osoba diagnozująca.

Procedury i koszty diagnostyki osób transpłciowych

Rozpoczęcie diagnostyki, podobnie jak skorzystanie z innych form pomocy w Centrum Terapii Synteza, nie wymaga skierowania ani spełnienia dodatkowych warunków. Wystarczy zarejestrować się do odpowiedniego specjalisty – w wypadku rozpoczynania diagnostyki najlepiej do lekarza seksuologa, ewentualnie do psychologa-seksuologa. Najlepszy jest kontakt telefoniczny, w którym pracownik rejestracji wyjaśni wątpliwości i udzieli potrzebnych informacji.

Koszty diagnostyki obejmują opłatę za wizyty u poszczególnych specjalistów według cennika sesji konsultacyjnych. W zależności od wskazań mogą być zlecone dodatkowe badania lub konsultacje u innych specjalistów. 

Dodatkowo płatne są badania testowe, wykonywane (jeżeli będzie ku temu wskazanie) w czasie diagnostyki psychologicznej oraz sporządzenie opinii przez psychologa-seksuologa (opłata jak za jedną dodatkową konsultację). Inna jest także stawka za pierwszą diagnostyczną wizytę u endokrynologa, gdyż trwa ona dłużej (do 40 minut).

Specjaliści Centrum Terapii Synteza zajmujący się pracą z osobami z niezgodnością i dysforią płciową: