Akromegalia – pytania i odpowiedzi
Co to jest akromegalia?
Akromegalia jest nadmiernym rozrostem kości, części powłok miękkich oraz narządów wewnętrznych. Osoby chorujące na akromegalię wyglądają w charakterystyczny sposób. Z reguły mają zwiększony nos, wargi czy podbródek, jak również ręce i nogi. Akromegalię diagnozuje się na podstawie specjalistycznych badań.
Jakie są przyczyny akromegalii?
Akromegalia wynika z przewlekłego zaburzenia hormonalnego, które jest konsekwencją guza w przysadce mózgowej. W następstwie pojawia się nadmierne wydzielanie hormonu wzrostu, czyli GH. Guzy, które powodują akromegalię dzieli się na dwa typy. Wyróżniamy kolejno: mikrogruczolaka (gdzie średnica guzka wynosi mniej niż 10 mm) i makrogruczolaka ( o średnicy powyżej 10 mm). Najczęściej w chwili zdiagnozowania choroby około 70% gruczolaków ma średnicę powyżej 20 mm.
Jakie są statystyki zachorowalności?
Na akromegalię zaczynają chorować około trzy, cztery osoby w przeliczeniu na jeden milion rocznie. Obecnie w Polsce wskaźnik ten wynosi około 2 tys. osób, gdzie tendencja zachorowalności wynosi co roku około 140 osób. Gdy akromegalia jest nieleczona, może skrócić życie osoby chorej nawet o 10 lat! Najczęściej ze względu na powikłania układu sercowo-naczyniowego, które są powodowane powiększaniem się serca czy poprzez zmiany nowotworowe (najczęstsze nowotwory jelita grubego).
Jakie są objawy akromegalii?
W początkowym okresie choroby zwiększa się wydzielanie hormonu wzrostu i równomiernie mogą być wydzielane inne hormony przysadki.W rezultacie powodują one wzmożoną aktywność innych gruczołów, a w konsekwencji m.in. nadmierny popęd płciowy, owłosienie czy np. powiększenie gruczołu tarczowego. W momencie, gdy następuje znaczny rozrost gruczołowy przysadki,chory może odczuwać inne objawy, m.in. bóle głowy, różnorodne objawy neurologiczne czy okulistyczne. Dodatkowo chorym często towarzyszy: nadmierna potliwość, trudności z oddychaniem i związane z tym nocne chrapanie, ubytki w polu widzenia czy nadciśnienie tętnicze. Akromegalia zwykle rozwija się u osób w wieku średnim, co ma związek z nadczynnością przysadki po okresie powitania.
Jak leczy się akromegalię?
Pierwszym, dość prostym badaniem przy podejrzeniach akromegalii jest ocena stężenia ryzyka wzrostowego IGF-1, we krwi. Osoby chore mają ten wskaźnik mocno podwyższony.Podstawowym celem leczenia jest zlikwidowanie nadczynności hormonalnej poprzez operacyjne usunięcie gruczolaka i specjalistyczne leczenie farmakologiczne.
Endokrynolog w Krakowie – w Centrum Terapii Synteza