Zespół Cushinga jest całościowym spektrum zaburzeń, które wynika nadprodukcji glikokortykosteroidów w nadnerczach. Mechanizm zaburzeń związanych z hormonami jest bardzo złożony, jednak najbardziej istotną rolę odgrywa tu nadmiar kortyzolu, produkowanego w korze nadnerczy. Nie bez powodu, kortyzol określany jest jako hormon stresu, gdyż wydzielany jest przez nadnercza w stresujących sytuacjach. Mobilizuje on tym samym organizm do walki. Odgrywa również ważną rolę w procesach metabolicznych. Reguluje przemiany tłuszczów, białek, glukozy, a także oddziałuje na układ odpornościowy. W prawidłowych warunkach poziom kortyzolu ma charakter pulsacyjny i ściśle wiąże się z rytmem snu i czuwania. Najwyższy poziom występuje rano, po przebudzeniu, a najniższy nocą i w godzinach wczesnoporannych.
U każdego chorego rozkład i ilość objawów może być różnorodny. Zazwyczaj jednak wśród objawów można wyróżnić wszystkie te, które wiążą się z następstwem zaburzeń przemiany materii, czyli:
Pacjent z podejrzeniem zespołu Cushinga poddawany jest badaniom przesiewowym. Ich celem jest potwierdzenie nadmiaru kortyzolu we krwi. Sama diagnoza i rozpoznanie zespołu Cushinga wymagają szerokiej diagnostyki, złożonej m.in. z badań hormonalnych, testów laboratoryjnych czy szeregu badań czynnościowych. Istotne jest wykonanie kompletu badań obrazowych, których zadaniem jest weryfikacja czy w nadnerczach, przysadce lub innych organach nie znajdują się guzy, odpowiedzialne za zaburzenia hormonalne.
Leczenie zespołu Cushinga jest w dużej mierze zależne od jego przyczyny. W przypadku występowania u chorego guzka nadnerczy czy przysadki, polega ono na operacyjnym usunięciu nadczynnego guzka. Jeśli zabieg przeprowadza się radykalnie, jest duża szansa na ustąpienie objawów choroby. Ważne jest jednak dożywotnie uzupełnianie hormonów nadnerczowych, u chorych po operacji.Zastosowanie w leczeniu mogą mieć także leki hamujące nadnerczową produkcję hormonów sterydowych.
Endokrynolog w Krakowie – w Centrum Terapii Synteza
« do słownika terminów