Profilaktyka zaburzeń metabolicznych

Wielu zaburzeniom metabolicznym można zapobiec dzięki zbilansowanej diecie. Właściwy sposób odżywiania nie tylko łagodzi objawy rozwijających się chorób, ale może powstrzymać wiele z nich już na samym początku. Szacuje się, że jednostronne, ubogie w witaminy lub gęste kalorycznie żywienie jest przyczyną ponad 80 różnych schorzeń. W Polsce w latach 2013-2018 zachorowalność na cukrzycę wśród osób dorosłych wzrosła prawie o 14%. Brak troski o to, jaki styl życia prowadzimy może przyczynić się do zwiększenia częstości występowania chorób metabolicznych, które, jak na przykład cukrzyca, są już wręcz problemem cywilizacyjnym.

Bardzo często u pacjentów zgłaszających się z dolegliwościami do lekarza choroba metaboliczna jest już na zaawansowanym etapie i trudno jest powrócić do stanu przedchorobowego. Zmiana stylu życia, w tym diety, jest też zwykle niewystarczająca, konieczne staje się leczenie farmakologiczne. Warto zaznaczyć, że istotna część zaburzeń metabolicznych ma charakter przewlekły, a ich leczenie polega w wielu wypadkach na łagodzeniu objawów i zapobieganiu powikłaniom. Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że zaburzenia metaboliczne rozwijają się podstępnie, gdyż przez długi czas nie dają zauważalnych dolegliwości. Dlatego tak ważna jest profilaktyka w postaci regularnych badań analitycznych, zdrowy styl życia i opieka specjalisty, co ma na celu zapobieganie zachorowaniu lub znaczące opóźnienie rozwoju schorzeń metabolicznych o podłożu genetycznym.

Zapraszamy do Centrum Terapii Synteza na wstępną, profilaktyczną konsultację z dietetykiem klinicznym – mgr inż. Joanną Kozub. Wizyta trwa około 20 minut. Rejestrując się w lipcu lub sierpniu 2021 roku za wizytę profilaktyczną zapłacą Państwo tylko 60 zł. Po wstępnej konsultacji pacjent może zdecydować się na miesięczną opiekę dietetyka, obejmującą cztery cotygodniowe spotkania w cenie 350 zł.

• 

• 

Czym są zaburzenia metaboliczne?

Zaburzenia metaboliczne obejmują wszystkie schorzenia, które dotyczą nieprawidłowości w przebiegu procesów metabolicznych. Z kolei metabolizm możemy zdefiniować, jako zbiór wszystkich reakcji biochemicznych wraz z przemianą energii, które zachodzą w organizmie żywym. Cały ten złożony proces jest odpowiedzialny za wzrost i rozwój komórek, zarządzanie energią wewnątrz, a także odpowiedź organizmu na bodźce zewnętrzne. Niepodważalnie więc metabolizm spełnia jedną z ważniejszych funkcji w strukturze oraz rozwoju jednostki.

Za zachowanie równowagi w przebiegu procesów metabolicznych w dużej mierze odpowiadają witaminy oraz hormony, które „nadzorują” przebieg reakcji biochemicznych. Dlatego nawet najmniejsze nieprawidłowości mogą mieć poważne konsekwencje dla zdrowia. Choć wiele schorzeń metabolicznych jest uwarunkowanych genetycznie, to niewłaściwy styl życia może doprowadzić do rozwinięcia się także nabytej choroby metabolicznej, czyli takiej, której wystąpienie wynika głównie z czynników zależnych od danej osoby.

Podstawowe procesy przemiany materii

W organizmie człowieka do podstawowych przemian metabolicznych zaliczamy katabolizm i anabolizm.

Katabolizm oznacza ogół reakcji metabolicznych, które polegają na rozkładzie złożonych związków chemicznych na prostsze elementy. Przykładem takiej reakcji jest proces trawienia. Dzięki pobudzeniu przez hormony dochodzi do wydzielania bogatych w enzymy soków trawiennych. W ten sposób organizm pozyskuje energię do utrzymywania stałej temperatury ciała czy usuwania szkodliwych produktów przemiany materii.

Anabolizm działa odwrotnie do katabolizmu. Celem tego procesu jest synteza mniejszych cząsteczek, tak by przekształcić je w bardziej złożone związki biochemiczne. Anabolizm zapewnia organizmowi wzrost i rozwój, natomiast przebiega on kosztem wytworzonej już energii w procesie katabolicznym. 

Zarówno anabolizm jak i katabolizm są nam niezwykle potrzebne do prawidłowego funkcjonowania. Zaburzenia na różnych etapach w przebiegu obu procesów skutkują rozwinięciem się chorób metabolicznych.

Zaburzenia metaboliczne

Ze względu na przyczyny powstawania choroby metaboliczne możemy podzielić na: genetyczne (wrodzone) oraz nabyte.

Zaburzenia metaboliczne uwarunkowane genetycznie

Badania przesiewowe u noworodków i dzieci pozwalają na wczesne wykrycie wrodzonych zaburzeń metabolicznych jeszcze przed pojawieniem się pierwszych niepokojących objawów. Dzięki wczesnej interwencji, między innymi poprzez wdrożenie odpowiedniej diety, jesteśmy w stanie uchronić się przed negatywnymi konsekwencjami dla zdrowia. Należy pamiętać, że rozwój zaburzeń metabolicznych przez długi czas może przebiegać bezobjawowo. Nieleczone schorzenie może prowadzić nawet do uszkodzenia układu nerwowego, poważnych zaburzeń rozwojowych (w tym niepełnosprawności) lub uszkodzenia narządów wewnętrznych. Dlatego badania przesiewowe na wczesnych etapie rozwoju oraz regularne badania profilaktyczne minimalizują ryzyko poważnych i nieodwracalnych konsekwencji dla zdrowia.

Zaburzenia metaboliczne nabyte

Choroby metaboliczne nabyte są zdecydowanie liczniejszą i powszechniejszą grupą chorób. Przyczyny ich powstawania leżą zarówno u podłoża genetycznego jak i wpływów środowiska. Objawy są zróżnicowane w zależności od postawionej diagnozy.

Najpowszechniejsze choroby metaboliczne o charakterze nabytym

Najpowszechniejsze zaburzenia metaboliczne o charakterze nabytym

Cukrzyca

Zgodnie ze statystykami z 2018 roku w Polsce był 2,9 mln osób ze zdiagnozowaną cukrzycą. Co oznacza, że co jedenasta osoba cierpi na to schorzenie, nie wliczając osoby, które mają stan przedcukrzycowy lub nie wiedzą, że są chore.

Wyróżnia się dwa typy cukrzycy:

Cukrzyca typu pierwszego

przyczyną jej występowania jest uszkodzenie komórek trzustki, do którego dochodzi w wyniku infekcji wirusowej lub jest efektem uwarunkowanym genetycznie. Osoby chore na cukrzycę typu pierwszego najczęściej skarżą się na: częste oddawanie moczu, niezaspokojone pragnienie, senność, spadek aktywności fizycznej, utrata masy ciała mimo wzmożonego apetytu, nieprzyjemny zapach z ust, rozdrażnienie, mdłości, bóle głowy, suchość skóry, zajady. Leczenie polega na regularnego podawaniu insuliny, tak by jej poziom był zbliżony do tego, który jest charakterystyczny dla osób zdrowych. Również ważne jest monitorowanie poziomu cukru we krwi oraz zastosowanie odpowiedniej diety, ponieważ nieleczona cukrzyca może prowadzić do poważnych powikłań ogólnoustrojowych.

Cukrzyca typu drugiego

wśród przyczyn jej występowania, obok dziedziczonej skłonności, najczęściej wskazuje się czynniki środowiskowe (otyłość, niezdrowy tryb życia). Cukrzyca dotyka już coraz młodsze pokolenia.  Na skutek niezdrowego trybu życia, braku ruchu, diety bogatej w cukry proste najpierw pojawia się stan przedcukrzycowy oraz insulinooporność. Jeśli nie nastąpi zmiana sposobu odżywania, zwieszenia aktywności fizycznej oraz redukcji masy ciała,  u części pacjentów rozwinie się cukrzyca typu 2.

Dna moczanowa

inaczej nazywana artretyzmem lub podagrą – to przewlekła choroba stawów, której przyczyną są zaburzenia przemiany materii. Chorobę wywołuje nadmiar kwasu moczowego, który w zbyt dużej ilości zaczyna się krystalizować i odkładać w organizmie. Niemożliwe do zneutralizowania moczany, kumulują się w tkance okołostawowej wywołując stan zapalny. W zaawansowanym stadium choroba może prowadzić do zniekształcenia stawów, uszkodzenia narządu ruchu, niepełnosprawności czy zajęcia innych narządów. Duży wpływ na rozwinięcie się dny moczanowej ma podłoże genetyczne, ale szacuje się, że około 12% przypadków jest wynikiem nieodpowiedniej diety, czyli spożywania alkoholu, napojów słodzonych fruktozą, mięsa i owoców morza.

Osteoporoza

schorzenie polegające na postępującym ubytku masy kostnej, ogólnym osłabieniem struktury kości oraz większej podatności na złamania. Choroba występuje częściej u kobiet w średnim wieku i ma związek z okresem przekwitania. Profilaktyka polega przede wszystkim na minimalizacji czynników ryzyka (palenie papierosów, picie alkoholu) oraz uzupełnianie niedoborów w diecie. 

Czym zajmuje się dietetyk kliniczny?

Dietetyk to specjalista, którego obszarem zainteresowań jest żywienie człowieka. Zajmuje się badaniem wpływu poszczególnych substancji zawartych w pokarmie na zdrowie, uczy zasad zdrowego żywienia oraz układa dla pacjentów indywidualnie dopasowaną i zbilansowaną dietę. Dietetyka należy do specjalności interdyscyplinarnych, gdyż obejmuje takie obszary jak: biochemia, anatomia, medycyna, psychologia.

Dietetyk kliniczny jest z kolei osobą wyspecjalizowaną w profilaktyce oraz wspomaganiu przebiegu leczenia różnego rodzaju chorób, w szczególności chorób metabolicznych. Dzięki znajomości procesów biochemicznych zachodzących w całym organizmie, często uporczywe objawy można załagodzić lub całkowicie wyeliminować po ograniczeniu lub zwiększeniu przyjmowania poszczególnych składników pożywienia, w tym witamin i mikroelementów.

Jakie badania należy wykonać przed pierwszą wizytą u dietetyka klinicznego?

• Lipidogram
• Morfologia
• Glukoza
• Insulina na czczo
• TSH
• FT3
• FT4
• Witamina D z krwi

Jak zarejestrować się na wstępna konsultację do dietetyka?

Rejestracji można dokonać mailowo: rejestracja@centrumsynteza.pl lub telefonicznie: 535 77 87 07.

Dokładną lokalizację znajdziecie Państwo tutaj: https://centrumsynteza.pl/lokalizacja/

Zapraszamy!